Η Ιστορία του αεροδρομίου του Ελληνικού

Διεθνές Αεροδρόμιο Ελληνικού

Το Διεθνές Αεροδρόμιο Ελληνικού ή απλά Ελληνικό (επισήμως Κρατικός Αερολιμένας Αθηνών) ήταν το διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας για πάνω από 60 χρόνια, μέχρι το Μάρτιο του 2001, οπότε και έκλεισε, προκειμένου να ανοίξει το Διεθνές Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος στα Σπάτα Αττικής.

Ο κωδικός του «Ελληνικού» κατά την IATA ήταν ATH, που τώρα χρησιμοποιείται από το Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, ενώ ο κωδικός του κατά τον ICAO ήταν LGAT (που όμως δεν δόθηκε στο Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος).

Το πολιτικό αεροδρόμιο είχε δύο τερματικούς σταθμούς (terminal)· ο «ΔΥΤΙΚΟΣ» για την Ολυμπιακή Αεροπορία και ο «ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ» για τις διεθνείς πτήσεις. Ένας επιπλέον τερματικός σταθμός ήταν αυτός της Αμερικανικής Βάσης του Ελληνικού.

Η ιστορία του Ελληνικού και του Αεροδρομίου

Χασάνι 1928

Η περιοχή, που σήμερα ονομάζεται Ελληνικό άρχισε να κατοικείται από το 1925 από Πόντιους πρόσφυγες προερχόμενοι από τα Σούρμενα του Πόντου που εγκατέλειψαν τις εστίες τους μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Πριν το έτος αυτό η περιοχή αναφέρεται ως ακατοίκητος χώρος, άγονος και άνυδρος με αγροτικό χαρακτήρα, που αποτελούσε, ως το 1830, βοσκοτόπι ιδιοκτησίας του Τούρκου Πασά Χασάν (Χασάνι Τσιφλίκι). Το τσιφλίκι αυτό εκτεινόταν ως τη Βούλα.

Το 1925 - 1926  όμως αρχίζει ο εποικισμός της περιοχής από τους Πόντιους πρόσφυγες, με μέριμνα της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων που είχε σαν πρόεδρο τον αμερικανό Ερρίκος Μοργκεντάου (αγγλ. Henry Morgenthau, 1856-1946) δικηγόρο και διπλωμάτης που υπηρέτησε και σαν πρέσβης των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη από το 1913 έως το 1916. Στη συνέχεια στην περιοχή εγκαταστάθηκαν και πρόσφυγες  από την Ανατολική Θράκη μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.

Σε ομιλία της για τα Σούρμενα η κ. Χ. Συμεωνίδου – Χείλαρη αναφέρει ότι οι πρόσφυγες αρχικά έμειναν για μικρό χρονικό διάστημα στην Αργυρούπολη όπου υπήρχε νερό όμως σύντομα μεταφέρθηκαν στο μέρος αυτό που το ονόμασαν Σούρμενα, ξεγελώντας έτσι τη νοσταλγία τους για την πατρώα γη. Εδώ στις πλαγιές του Υμηττού, τόπο ακατοίκητο από αιώνες, άγονο, άνυδρο, βραχώδη και αφιλόξενο έστησαν τις πρώτες σκηνές μέσα στον ήλιο, το κρύο, τη βροχή, τον αέρα. Μερικοί προσπάθησαν να κτίσουν και σπίτια με πλίνθους που όμως γρήγορα κατέρρευσαν από τα νερά των βροχών

Πόντιοι πρόσφυγες στο Χασάνι

Το 1925 το υπουργείο Γεωργίας έδωσε κλήρους ανταλλάξιμης γης 5 στρεμμάτων. Όσοι καταφθάνουν κατοχυρώνουν τον κλήρο τους. Η παροχή αυτή έχει συγκεκριμένους όρους. Για τα Σούρμενα τα στρέμματα δεν είναι ενιαία και αφαιρώντας την εισφορά για δρόμους και κοινόχρηστους χώρους είναι 4 στρέμματα. Στο Κάτω Ελληνικό προϋπόθεση για την εγκατάσταση ήταν η δήλωση ότι αναλάμβανε ο κάτοικος να κάνει εκβραχισμούς του οικοπέδου του, περιμάνδρωση και κήπο. Αυτονόητο είναι ότι αυτές τις προϋποθέσεις μπορούσαν να εκπληρώσουν μόνο οι πιο εύποροι της εποχής. Έτσι η περιοχή κατοικήθηκε από εμπόρους, εφοπλιστές, εύπορους και εγγράμματους που κατάγονταν από τη Σμύρνη, τον Πόντο, την Πόλη. Την ονόμασαν Κηπούπολη κι ήταν «όνομα και πράμα».

Το 1928 δίνονται οι αποζημιώσεις των ανταλλάξιμων περιουσιών και κτίζονται αρκετά πέτρινα σπίτια. Την ίδια χρονιά ανοίγεται δημόσιο πηγάδι στην οδό Ιασωνίδου και η ζωή παίρνει το δρόμο προς το καλύτερο. Ειδικά για το νερό και μέχρι το 1956 που ήλθε το δίκτυο της ύδρευσης, οι κάτοικοι ή άνοιγαν πηγάδια βάθους 22 – 30 μέτρων ή το αγόραζαν από τον νερουλά με το δίκυκλο.

Τα Σούρμενα ανήκαν στην Κοινότητα Καλαμακίου μέχρι το 1929, οπότε αποσπώνται και γίνονται δύο κοινότητες:

Α. Κοινότητα Ελληνικού με το Διάταγμα 8-3-1930 ΦΕΚ Α΄ 80/1930 και

Β. Κοινότητα Κομνηνών (Χασάνι) με το Βασιλικό Διάταγμα 4-7-1929 ΦΕΚ Α΄ 221/1929.

Ένα από τα πρώτα θέματα που φροντίζουν οι πρώτοι κάτοικοι είναι να μάθουν τα παιδιά τους γράμματα. Σπίτια δεν υπάρχουν ακόμα, ζουν σε σκηνές και το σχολείο λειτουργεί κι αυτό σε σκηνή με πρώτη δασκάλα την Κυριακή Γουρζουλίδου. Όλοι μαζί κτίζουν το δημοτικό σχολείο (1925 – 1932), μια παράγκα σκεπασμένη με φύλλα αμίαντου στη θέση του ΠΙΚΠΑ, δηλ. στην πλατεία Σουρμένων. Το 1932 πάλι από τους κατοίκους χτίζεται πέτρινο σχολείο. Έχει δύο αίθουσες, γραφείο, χωλ και λειτουργεί ως μονοθέσιο ως το 1968. Το κτήριο σώζεται ακόμα στην πλατεία και σήμερα στεγάζει το Ποντιακό Μουσείο.